20 III 2015

Otwarcie wystawy

Krzysztof Skórczewski. Miedzioryty z lat 2010–2014. Dar dla Gabinetu Rycin

Organizatorzy: Polska Akademia Umiejętności, Biblioteka Naukowa PAU i PAN, Archiwum Nauki PAN i PAU 

W 1935 r. – zatem 80 lat temu – miastu Kraków przybyła nowa placówka muzealna: Gabinet Rycin Polskiej Akademii Umiejętności. Jego zbiory tworzyły: zakupiona przez PAU w 1929 r. kolekcja rodziny Moszyńskich oraz ryciny gromadzone w Paryżu przez środowisko Wielkiej Emigracji, w 1931 r. przekazane PAU. Charakter obu kolekcji sprawił, że zbiór stanowił znakomite odzwierciedlenie sztuki europejskiej, wspaniałych szkół: niderlandzkiej, francuskiej, niemieckiej, angielskiej i włoskiej, przy nader skromnym udziale poloników. W chwili otwarcia Gabinet, liczący ok. 45 000 dzieł, znajdował się w kamienicy Husarzewskich przy ul. Straszewskiego 27, gdzie też organizowane były wystawy grafiki.

Lata okupacji szczęśliwie nie zubożyły zbioru, choć był on przygotowany przez Niemców do wywiezienia z Krakowa. Powrócił do swego lokalu, jednak – dzieląc losy całej PAU, której dorobek, mienie i agendy przejęła nowo utworzona PAN – przekształcony został najpierw w Zakład Historii Sztuki PAN, a w 1955 r. dołączony do Biblioteki PAN (uprzednio – Biblioteka PAU), jako jej Dział Zbiorów Graficznych. W roku 2000, po powrocie Biblioteki pod zarząd PAU, przywrócono historyczną nazwę: Gabinet Rycin. Jego zbiory liczyły w 2014 r. ponad 98 000 dzieł.

Zasób Gabinetu Rycin stanowią dzieła najznakomitszych przedstawicieli europejskich szkół rytowniczych z XV–XVIII w. Niewiele jest poloników, jak i grafik XIX- i XX- wiecznych, nie było finansowych ani organizacyjnych możliwości gromadzenia dzieł artystów współczesnych. Mimo to jednak – zgodnie z tradycją przekazywania Akademii darów w postaci prac naukowych, książek, rękopisów, rycin, a także zbiorów archeologicznych, przyrodniczych i dzieł sztuki – przybywały do zbiorów Gabinetu Rycin także grafiki i rysunki współczesne. Posiadamy obecnie dzieła artystów, należących do klasyki sztuki polskiej, jak: Adam Hoffman, Janina Kraupe-Świderska, Jerzy Panek czy Teresa Rudowicz.

W 2014 r. otrzymaliśmy dar Krzysztofa Skórczewskiego, grafika i profesora Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego, laureata wielu nagród na międzynarodowych i krajowych konkursach, od 2013 r. członka czynnego Wydziału Twórczości Artystycznej PAU. Artysta, który od 1976 r. całkowicie poświęcił się miedziorytnictwu – sztuce wymagającej i niełatwej – idąc śladami dawnych mistrzów, stał się dziś jednym z niewielu, za to najwyżej cenionym, przedstawicielem tej techniki w Polsce. Przekazany do Gabinetu Rycin dar w postaci 27 miedziorytów, powstałych w latach 2010–2014, stanowi znakomite rozwinięcie posiadanej przez PAU kolekcji, dowodząc zarazem, że stara sztuka miedziorytnicza może i w XXI w. wzbudzać głębokie emocje.

Karolina Grodziska