Fototeka Lanckorońskich

Fototeka Lanckorońskich PAU jest częścią „zbioru fotografii naukowych”, które hrabia Karol Lanckoroński (1848–1933) przekazał Polskiej Akademii Umiejętności w roku 1929. Zbiór ten obejmował wówczas „mniej więcej 60 000 zdjęć […] dzieł sztuki z zakresu architektury, rzeźby i malarstwa, ze specjalnym uwzględnieniem sztuki włoskiej”. W rzeczywistości Fototeka Lanckorońskich PAU liczy obecnie nieco ponad 40 000 oryginalnych odbitek pozytywowych.

Zgodnie z wolą Karola Lanckorońskiego, zbiór ten początkowo został przekazany Stacji Naukowej PAU w Rzymie. Ostatecznie jednak, większa jego część dotarła do Krakowa i znajduje się teraz w gmachu głównym Polskiej Akademii Umiejętności przy ul. Sławkowskiej w Krakowie.

W zasobie Fototeki Lanckorońskich PAU znajdują się wyłącznie odbitki pozytywowe. Znaczną ich część stanowią prace najlepszych ówczesnych fotografów oraz najsłynniejszych europejskich wydawnictw i atelier. Tematyka fotografii, oprócz wspomnianych i dominujących dzieł sztuki (od starożytności po wiek XIX), obejmuje także ekspedycje archeologiczne do Azji Mniejszej oraz liczne podróże Karola Lanckorońskiego o charakterze poznawczym. W zasobie nie ma natomiast fotografii rodzinnych ani ukazujących wnętrza pałaców należących do rodziny Lanckorońskich. 

Pomimo trwającej inwentaryzacji zasobu, a także jego stopniowej digitalizacji, fotografie bywają eksponowane na wystawach. Do chwili obecnej Fototeka Lanckorońskich PAU prezentowała wybrane fotogramy (względnie ich reprodukcje) na następujących wystawach:

– Z Fototeki Lanckorońskich (Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, 2009);

– Dziewiętnaście dziewiętnastowiecznych fotografii brytyjskich (Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Oddział w Krakowie, 2010);

– Moda w XIX-wiecznym świecie islamu … Fotografie z kolekcji hrabiego Karola Lanckorońskiego (Space Gallery, Kraków, 2013);

– Opowieści fotografią pisane (Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, 2013);

– Lanckoroński und sein Wien (Stacja Naukowa PAN w Wiedniu, 2013);

– Wystawa fotografii historycznej z Fototeki K. Lanckorońskiego (Instytut Polski w Rzymie, 2014);

– Rzeźba rzymska na starej fotografii (Space Gallery, Kraków, 2014).

Wybrane fotografie z zasobu Fototeki Lanckorońskich PAU bywają również udostępniane publiczności podczas wystaw organizowanych przez inne instytucje kultury, w tym: Archiwum Nauki PAN i PAU otaz Bibliotekę Naukową PAU i PAN.

Fototeka Lanckorońskich PAU promuje także swój fotograficzny zasób poprzez udział w konferencjach naukowych oraz udostępnianie fotografii jako źródła wiedzy, uczonym do prowadzonych przez nich badań.

Opiekunem Fototeki jest dr Adam Korczyński (adam.korczynski@pau.krakow.pl)