News    |    Search    |      CONTACT 

naglowek dzialalnosc


Nagroda im. Profesora Tadeusza Browicza

 

Nagroda im. Profesora Tadeusza Browicza przyznawana jest corocznie, począwszy od 1998 r., za wybitne osiągnięcia w dziedzinie medycyny. Przyznaje ją Rada PAU na wniosek Wydziału V PAU. Fundatorami nagrody były dotąd: Zakłady Farmaceutyczne Pliva SA Kraków, Novartis Poland, Szkoła Medyczna dla Obcokrajowców przy Collegium Medicum UJ, Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN, PAU oraz samo Collegium Medicum UJ.

 



 

 
   

Prof. Tadeusz Browicz (15 X 1847 - 19 III 1928) urodził się we Lwowie. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1867–1873. Podczas ostatniego roku studiów został asystentem Zakładu Anatomii Patologicznej UJ, a już po dwóch latach pracy jego umiejętności i pracowitość zostały dostrzeżone i nagrodzone przez władze Wydziału Lekarskiego. W wieku 28 lat otworzył przewód habilitacyjny i w następnym roku, jako docent, przejął obowiązki kierownika Zakładu. Na nominację profesorską z Wiednia musiał jednak zaczekać następne pięć lat. Osiągnięcia naukowe prof. Tadeusza Browicza często wyprzedzały naukę światową. W pierwszej pracy naukowej opublikowanej w Rozprawach Akademii Umiejętności (1874) przedstawił dowód na obecność w durze brzusznym „pasożytów jelitowych”, (które również próbował hodować), występujących tylko w tej chorobie. Wyprzedził tym samym o sześć lat odkrycie pałeczek duru brzusznego dokonane przez Karla Josepha Ebertha. Browicz badał również malarię i inne choroby zakaźne. Dostrzegł, że ziarnina zapalna z olbrzymimi komórkami fagocytującymi jest spotykana nie tylko w kile, ale także na przykład w gruźlicy. W kwietniu 1898 r. podczas posiedzenia Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Akademii Umiejętności Tadeusz Browicz przedstawił referat pod tytułem „O śródnaczyniowych komórkach we włoskowatych krwionośnych naczyniach zrazików wątroby” z dokładnym opisem ich budowy mikroskopowej, sugerując czynność fagocytującą na podstawie obecności wchłoniętych erytrocytów i granulocytów. Wątroba była przedmiotem wielusetletnich intensywnych rozważań medyków i badań anatomopatologów, już Hipokrates blisko 400 lat przed naszą erą wskazał ten narząd jako źródło jednego z soków życia – żółci, sugerując jego przewagę u ludzi z cholerycznym temperamentem. Dwa lata przed Browiczem Karl Wilhelm von Kupffer, pracując w Kiel, poszukiwał w wątrobie włókien nerwowych i opisał w naczyniach narządu komórki gwiaździste. Na tydzień przed wykładem Browicza w AU, podczas posiedzenia naukowego w Kilonii w 1898 r. Kupffer błędnie zrewidował swoje odkrycie, przypisując obecność komórek fagocytujących warstwie śródbłonka naczyń krwionośnych. Tym samym, odkryte przez Tadeusza Browicza i potwierdzone dopiero w 1928 jako endocyty przez Karla Wilhelma Zimmermanna, komórki fagocytujące wątroby, stanowiące około 80% wszystkich ludzkich makrofagów, noszą nazwę Browicza-Kupffera. Prof. Tadeusz Browicz był członkiem Akademii Umiejętności, dwukrotnie dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz jego rektorem.